Plantage Muidergracht 105: Achtergrond Kunstenaarsateliers

dinsdag 22 september 2015

Achtergrond Kunstenaarsateliers

Dit artikel was een onderdeel van het december nummer van maandblad Amstelodamum, geschreven door David Mulder, met medewerking van Esther Wouthuysen. Dit is de online versie.

Zoals op sommige oude foto's nog is te zien, was de Plantage bebouwd met kleine huisjes afgewisseld met houten schuttingen.

Houten schuttingen hoorden bij de aanblik van de Plantage, ook, zoals hier, aan de achterkant van het voormalige Sint Jacobsgesticht aan de Plantage Muidergracht. Links het nog bestaande schoolgebouw op nr. 20 en rechts het in 1935 afgebroken Panoramagebouw. Foto Jacob Olie 1892, SAA, beeldbank nr. 10019A000449.

Het kleine stukje Plantage Muidergracht 105 tot 107 is een van de weinige plekken in de hele buurt die aan de oude Plantagebestemming en - sfeer herinnert: de huizen met die nummers liggen inpandig achter de houten schutting. Erachter ligt een klein lommerrijk pleintje, omzoomd door verschillende oude gebouwtjes: het onderstuk van een 18^de-eeuws woonhuisje, een atelier in Amsterdamse Schoolstijl, een atelier met alleen bovenlicht, de achterkant van de houten chaletvormige oudste paardenstal van de AOM en de stenen paardenstal/loods, eveneens van de AOM. De bezoeker bevindt zich in een uniek historisch hoekje van Amsterdam. Hier in deze gebouwtjes hadden vanaf de jaren '20 van de vorige eeuw verschillende beeldhouwers hun ateliers: Hildo Krop, Jaap Kaas, Karel Kneulman, André Schaller en Mieke Kleinendorst. Hier en daar slingeren nog brokken natuursteen die op bewerking wachten…

Binnenterrein achter Plantage Muidergracht 105-107, 1967. Hier is de houten stal nog in zijn oude staat te zien. Foto J. Stam, SAA, beeldbank nr. 010003049652.

Binnenterrein achter Plantage Muidergracht 105-107. 1: Plantage Muidergracht 105, oorspronkelijk 18^de eeuw, van 1921 tot 1927 woning van Hildo Krop. 2: Oude atelier van Hildo Krop, in 1922 door de gemeente in Amsterdamse Schoolstijl gebouwd. 3. Atelier van Jaap Kaas, in 1963 door de gemeente gebouwd. 4. Door brand verwoeste oudste paardenstal van de AOM. 5. Achterzijde van Plantage Middenlaan 60, in 1876 naar ontwerp van G.B. Salm gebouwd voor directeur van de AOM K.H. Schadd. 6. Achterzijde van Plantage Middenlaan 62, in 1867 gebouwd voor A.G.M. Caramelli. 7. Magazijn in opdracht van Technisch Bureau v/h Nierstrasz in 1912 gebouwd door J.W.F. Hartkamp. In 1958 liet hetzelfde bedrijf het pakhuis aan de noordzijde met een verdieping verhogen door A.J. Westerman. 8. Stenen paardenstal, in 1877 naar ontwerp van G.B. Salm gebouwd. 9. Verbindingsgebouw tussen de twee paardenstallen. Foto EW 2013.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

De Situatie

Gemeente faciliteert sloop van historisch ateliercomplex met ongeldige vergunningen om projectontwikkelaar van een woonhuis te voorzien.

Op de Plantage Muidergracht 105 is het oude ateliercomplex van Hildo Krop en Jaap Kaas gesloopt en zijn een aantal bomen gekapt, zonder dat daar geldige vergunningen voor zijn verleend en zelfs zonder dat dit binnen het bestemmingsplan paste. Het cultuur historisch complex ligt in beschermd stadsgebied en is onderdeel van de Unesco bufferzone en is 5 jaar geleden voor een bodemprijs onderhands door de gemeente verkocht aan Van Rossum, een projectontwikkelaar, die er zijn eigen, 6 keer grotere, woonhuis wil neerzetten in ‘historiserende’ stijl. Een stijl waar deze projectontwikkelaar patent op heeft. Omwonenden en belanghebbenden, zoals Mieke Kleinendorst, die aanpalend hieraan, haar atelier heeft, zijn furieus. Net als bij de atelierbestemmingen op Hoogte Kadijk worden hier atelierhuizen gesloopt voor woningen door Van Rossum.

De bouwplannen gaan lijnrecht in tegen alle bezwaren en uitgangspunten zoals die al jaren geleden waren bepaald door het Algemeen Bestuur van de gemeente zelf. Het streven was het ateliercomplex in enigerlei vorm te behouden en eventueel te integreren in nieuwbouw waarbij rekening gehouden zou worden met de historische gevestigde nijverheid van dé beeldhouwers van de Amsterdamse School, Hildo Krop en Jaap Kaas. En waarbij het bouwvolume sterk beperkt zou blijven, rekening gehouden zou worden met de privacy, inkijk en zonuren van omwonenden, de ruimtelijkheid en het groen behouden zouden blijven en de gevelwand niet ‘aangeheeld’ zou worden. De buurt had grote interesse om deze plannen mede te verwezenlijken door de grond zelf te kopen en te ontwikkelen.

Ondanks dat zijn de percelen een maand later (!), voor een grondprijs van nog geen € 1400 per m2 verkocht aan een projectontwikkelaar die vervolgens alle gemaakte afspraken schendt en twee zo groot mogelijke woonhuizen daarvoor in de plaats bouwt om zijn opbrengst te maximaliseren. Navraag bij de gemeente over de ongeldigheid van de vergunningen, de verkoopvoorwaarden waaronder de percelen ooit zijn verkocht en de ‘oprekking’ van het bestemmingsplan levert vooral een oorverdovende stilte op. (WOB) Verzoeken om essentiele documenten zoals herplantplicht, kap- en sloopaanvragen en boomadviesrapporten, resulteren in antwoorden als ‘zoekgeraakt’ bij digitalisering of worden simpelweg genegeerd. Ondertussen gaat de projectontwikkelaar gewoon door probeert hij de omwonenden te intimideren door te dreigen met financiële claims.